Nginx cache, sunucunun istemci taleplerini hızlı bir şekilde yanıtlamasına olanak tanıyan bir mekanizmadır. Taleplerin sunucu üzerindeki etkisi azaltılarak, sayfa yükleme sürelerinin düşürülmesi ve genel kullanıcı deneyiminin iyileştirilmesi sağlanır. Bu, özellikle yüksek trafikli web sitelerinde büyük önem taşır. Cache mekanizması sayesinde, sıkça istenen içerikler bellekte saklanır ve ihtiyaç duyulduğunda hızlıca sunulur. Peki Nginx nedir? makalemizden detaylı bilgi alarak Nginx dünyasına adım atabilirsiniz.
Nginx Cache Türleri
Nginx cache yapısında iki ana tür bulunmaktadır: proxy_cache ve fastcgi_cache. Her iki tür de belirli ihtiyaçlara yönelik olarak yapılandırılabilir.
- Proxy Cache: Proxy cache, statik içeriklerin (CSS, JavaScript, resimler vb.) ve dinamik içeriklerin (HTML sayfaları, JSON verileri vb.) hızlı bir şekilde sunulmasını sağlar. Genellikle, Nginx’in bir ters proxy olarak kullanıldığı durumlarda tercih edilir.
- FastCGI Cache: FastCGI cache, dinamik içeriklerin (örneğin, PHP sayfaları) önbelleğe alınması için kullanılır. FastCGI protokolü üzerinden çalışan uygulamaların performansını artırmak için idealdir.
Nginx Cache Konfigürasyonu
Nginx cache konfigürasyonu, birkaç temel adımda gerçekleştirilebilir. Ancak her adımda dikkat edilmesi gereken hususlar bulunmaktadır.
1: Cache Yolu ve Boyutu: Cache dosyalarının nerede saklanacağı ve ne kadar alan kaplayacağı belirlenmelidir. Örneğin:
proxy_cache_path /var/cache/nginx levels=1:2 keys_zone=my_cache:10m max_size=10g;
Bu yapılandırmada, cache dosyaları /var/cache/nginx
dizininde saklanacaktır. levels
parametresi, cache dosyalarının alt dizinlerde nasıl organize edileceğini belirlerken, keys_zone
parametresi cache anahtarları için ayrılan belleği tanımlar. max_size
ise cache’in kaplayabileceği maksimum boyutu belirtir.
2: Cache Süresi: İçeriklerin ne kadar süreyle cache’te tutulacağı da kritik bir karardır. Örneğin:
proxy_cache_valid 200 302 10m;
proxy_cache_valid 404 1m;
Bu örnekte, 200 ve 302 durum kodlarıyla yanıtlanan içerikler 10 dakika süreyle cache’te tutulacakken, 404 durum kodlu yanıtlar sadece 1 dakika saklanacaktır.
3: Cache Anahtarları: Nginx, cache anahtarları aracılığıyla hangi içeriklerin cache’te tutulacağını belirler. Cache anahtarlarının tanımlanması, önbelleğe alınan verilerin doğruluğu açısından büyük önem taşır.
proxy_cache_key "$scheme$proxy_host$request_uri";
Burada, protokol (HTTP veya HTTPS), proxy sunucusunun adı ve istek URI’si anahtar olarak kullanılır.
4: Cache Bypass ve Purge: Bazı durumlarda belirli içeriklerin cache’ten bypass edilmesi veya temizlenmesi gerekebilir. Bypass işlemi için aşağıdaki yapılandırma kullanılabilir:
proxy_cache_bypass $http_cache_control;
cache_control
başlığı belirli değerler içerdiğinde cache bypass edilecektir. Önbelleğin temizlenmesi (purge) işlemi içinse Nginx’in ek modüllerle yapılandırılması gerekebilir. Nginx Cache Konfigürasyonu hakkında daha detaylı bilgiyi makalemizden alabilirsiniz.
Nginx Cache Optimizasyonu
Nginx cache’in etkili bir şekilde kullanılması, sunucu performansını artırmak için önemli bir adımdır. Ancak bu optimizasyonun doğru bir şekilde yapılması gerekmektedir.
- Cache Hit ve Miss Oranları: Cache hit (önbellekten yanıtlanan talepler) ve miss (önbellekten yanıtlanamayan talepler) oranlarının izlenmesi, yapılandırmanın etkinliğini değerlendirmek için önemlidir. Nginx logları ve izleme araçları bu verilerin elde edilmesinde kullanılır.
- Cache Doluğu: Cache’in doluluk oranı da yakından izlenmelidir.
max_size
değerinin uygun bir şekilde belirlenmesi, disk alanının verimli kullanılmasını sağlar. - Cache Katmanları: Cache katmanları (multi-level caching) kullanılarak, farklı içerik türleri için farklı cache politikaları uygulanır. Örneğin, statik içerikler için uzun süreli cache, dinamik içerikler için kısa süreli cache tercih edilir.
- HTTP Başlıkları: Cache politikalarının doğru bir şekilde uygulanabilmesi için HTTP başlıklarının dikkatli bir şekilde yönetilmesi gerekmektedir.
Cache-Control
,Expires
veEtag
başlıkları, cache davranışını etkileyen önemli faktörlerdir.
Nginx cache konfigürasyonu, web sunucusunun performansının artırılması için kritik bir rol oynamaktadır. Doğru yapılandırma ile sayfa yükleme sürelerinin düşürülmesi, sunucu üzerindeki yükün azaltılması ve genel kullanıcı deneyiminin iyileştirilmesi sağlanabilir. Bu makalede, Nginx cache’in temel kavramları, konfigürasyon adımları ve optimizasyon yöntemleri ele alınmıştır. Her bir adımda dikkat edilmesi gereken noktalar vurgulanmış ve Nginx’in gücünden tam anlamıyla yararlanılması için gerekli bilgiler sunulmuştur.